Ιστορία του Ανθρώπου

ΑΡΧΙΚΗ	Ο κίνδυνος στο παρελθόν ήταν μήπως οι άνθρωποι γίνουν δούλοι. Ο κίνδυνος στο μέλλον θα είναι μήπως οι άνθρωποι γίνουν ρομπότ. Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που ή ίδια η ύπαρξη του αποτελεί πρόβλημα προς επίλυσιν. Αν είμαι ό,τι έχω και αν ό,τι έχω έχει χαθεί, τότε ποιος είμαι; Η ανώριμη αγάπη λέει «σ’ αγαπώ επειδή σε χρειάζομαι». Η ώριμη αγάπη λέει «σε χρειάζομαι επειδή σ’ αγαπώ». Οι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν προτού γεννηθούν πλήρως. Δημιουργικότητα σημαίνει να γεννιέσαι προτού πεθάνεις. Στον δέκατο ένατο αιώνα το πρόβλημα ήταν ότι πέθανε ο Θεός. Στον εικοστό αιώνα το πρόβλημα είναι ότι πέθανε ο άνθρωπος. Η αναζήτηση για σιγουριά εμποδίζει το δρόμο για το νόημα. Η αβεβαιότητα είναι εκείνη η κατάσταση που ωθεί τις δυνατότητές μας να ξεδιπλωθούν. Καθώς ανεβαίνουμε στην κοινωνική κλίμακα, η αχρειότητα φοράει πιο αδιαπέραστη μάσκα. Η κατανάλωση είναι ουσιαστικά η ικανοποίηση τεχνητά προκαλούμενων φαντασιώσεων. Όπως η βιομηχανική μαζική παραγωγή χρειάζεται την τυποποίηση των εξαρτημάτων, έτσι και η κοινωνική διαδικασία χρειάζεται την τυποποίηση των ανθρώπων. Και αυτή η τυποποίηση ονομάζεται ισότητα. Η δημιουργικότητα απαιτεί το κουράγιο να εγκαταλείψεις την σιγουριά. Η αγάπη είναι η μόνη λογική και ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης. ΕΡΙΧ ΦΡΟΜΜ 1900 έως 1980 (80)
Ο Έριχ Φρομ ήταν γερμανικής καταγωγής ψυχαναλυτής, κοινωνιολόγος και κοινωνικός ψυχολόγος. Γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου του 1900 στην Φραγκφούρτη, το μόνο παιδί ορθόδοξων εβραίων γονιών. Ξεκίνησε τις ακαδημαϊκές του σπουδές το 1918 στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης με δύο εξάμηνα νομολογίας και συνέχισε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης κοινωνιολογία και φιλοσοφία με ενδιαφέρον την έρευνα της Βίβλου και του Ταλμούδ. Το 1922 έλαβε το διδακτορικό του στην κοινωνιολογία. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1920 εκπαιδεύτηκε για να γίνει ψυχαναλυτής στην Χαϊδελβέργη, ξεκίνησε την κλινική του πρακτική το 1927 ενώ το 1929 εντάχθηκε στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών της Φρανκφούρτης και ολοκλήρωσε την ψυχαναλυτική του εκπαίδευση. Tο 1930 χώρισε ύστερα από τέσσερα χρόνια γάμου από την Freida Reichmann, μια γυναίκα δέκα χρόνια μεγαλύτερη του η οποία υπήρξε για ένα διάστημα ψυχαναλύτρια του. Μετά την ανάληψη της εξουσίας των Ναζί στη Γερμανία, ο Έριχ μετακόμισε πρώτα στη Γενεύη και στη συνέχεια, το 1934, στην Νέα Υόρκη όπου γίνεται μέλος του διδακτικού προσωπικού στο Πανεπιστήμιο Columbia. Εκεί συνεργάζεται με τον Άντλερ και την Κάρεν Χόρνευ, ασκεί δριμεία κριτική στις θεωρίες του Φρόιντ και έρχεται σε αντιπαράθεση με τους αμερικάνους Φροϋδικούς καθώς απορρίπτει τον βιολογικό προσανατολισμό του Φρόιντ και στρέφεται για την κατανόηση του ανθρώπινου χαρακτήρα στο περιβάλλον και στην ιστορία. Ξαναπαντρεύτηκε το 1944, απέκτησε αμερικανική υπηκοότητα και μετακόμισε στο Μεξικό σε αναζήτηση κάποιας θεραπείας για την άρρωστη σύζυγο του. Ξεκίνησε να διδάσκει στο αυτόνομο πανεπιστήμιο του Μεξικού μέχρι που πήρε σύνταξε το 1965. Η γυναίκα του πέθανε το 1952, εκείνος ίδρυσε το Μεξικάνικο ινστιτούτο της ψυχανάλυσης το οποίο διοικούσε μέχρι το 1976. Ξαναπαντρεύτηκε το 1953 και παράλληλα με την διδασκαλία του στο Μεξικό, δίδαξε και σε άλλα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως του Γαίηλ και του Μίτσιγκαν, ενώ από το 1962 ήταν καθηγητής ψυχιατρικής και στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Το 1969 επέστρεψε στην Ευρώπη και εγκαταστάθηκε στην Ελβετία όπου πέθανε το 1980. Ο Εριχ εκτός της κλινικής του δουλειάς και της διδασκαλίας του, είχε πλούσιο συγγραφικό έργο, είναι από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους της ονομαζόμενης «πολιτιστικής τάσης» που ενδιαφέρεται για τις αλληλεπιδράσεις το ανθρώπου με το περιβάλλον του, ο άνθρωπος γι αυτόν είναι αποτέλεσμα και της κοινωνίας, εκτός της βιολογίας. Ξεχώριζε πέντε τύπους χαρακτήρα με βάση τον τρόπο ικανοποίησης των αναγκών τους μέσα στο περιβάλλον στο οποίο ζουν: • Το άτομο που πιστεύει ότι όλες οι ανάγκες και επιθυμίες μπορούν να ικανοποιηθούν από εξωτερικούς παράγοντες και στηρίζεται στην εξουσία για να τα καταφέρνει. • Το άτομο που εκμεταλλεύεται ή επιβάλλεται στους άλλους για την απόκτηση αυτών που επιθυμεί. • Το άτομο με έντονη αίσθηση φιλαργυρίας αναλώνεται στη συλλογή και παθολογική φύλαξη όχι μόνο υλικών αγαθών αλλά και σκέψεων και συναισθημάτων και αξιών. • Το άτομο με προσανατολισμό του “εμπορίου” θεωρεί τις ικανότητές του ως “εμπόρευμα” διαπραγματεύεται ασταμάτητα την αγοραπωλησία αναγκών και επιθυμιών. • Ο μόνο σωστός τύπος χαρακτήρα, βάση αυτής της κατάταξης, είναι ο παραγωγικός άνθρωπος που έχει την ικανότητα να δημιουργεί και να παράγει. Αυτός ο άνθρωπος σκέφτεται ανεξάρτητα και με καλοσύνη για τους συνανθρώπους του, ικανοποιεί τις αισθήσεις του χωρίς άγχος, χαίρεται τις ομορφιές της ζωής, τη φύση, τις τέχνες, απολαμβάνει την ζωή του και είναι χρήσιμος και για το σύνολο. ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ, Η τέχνη της Αγάπης

ΑΡΧΙΚΗ

Ο κίνδυνος στο παρελθόν ήταν μήπως οι άνθρωποι γίνουν δούλοι. Ο κίνδυνος στο μέλλον θα είναι μήπως οι άνθρωποι γίνουν ρομπότ.
Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που ή ίδια η ύπαρξη του αποτελεί πρόβλημα προς επίλυσιν.
Αν είμαι ό,τι έχω και αν ό,τι έχω έχει χαθεί, τότε ποιος είμαι;
Η ανώριμη αγάπη λέει «σ’ αγαπώ επειδή σε χρειάζομαι». Η ώριμη αγάπη λέει «σε χρειάζομαι επειδή σ’ αγαπώ».
Οι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν προτού γεννηθούν πλήρως. Δημιουργικότητα σημαίνει να γεννιέσαι προτού πεθάνεις.
Στον δέκατο ένατο αιώνα το πρόβλημα ήταν ότι πέθανε ο Θεός. Στον εικοστό αιώνα το πρόβλημα είναι ότι πέθανε ο άνθρωπος.
Η αναζήτηση για σιγουριά εμποδίζει το δρόμο για το νόημα. Η αβεβαιότητα είναι εκείνη η κατάσταση που ωθεί τις δυνατότητές μας να ξεδιπλωθούν.
Καθώς ανεβαίνουμε στην κοινωνική κλίμακα, η αχρειότητα φοράει πιο αδιαπέραστη μάσκα.
Η κατανάλωση είναι ουσιαστικά η ικανοποίηση τεχνητά προκαλούμενων φαντασιώσεων.
Όπως η βιομηχανική μαζική παραγωγή χρειάζεται την τυποποίηση των εξαρτημάτων, έτσι και η κοινωνική διαδικασία χρειάζεται την τυποποίηση των ανθρώπων. Και αυτή η τυποποίηση ονομάζεται ισότητα.
Η δημιουργικότητα απαιτεί το κουράγιο να εγκαταλείψεις την σιγουριά.
Η αγάπη είναι η μόνη λογική και ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης.

ΕΡΙΧ ΦΡΟΜΜ 1900 έως 1980 (80)

Ο Έριχ Φρομ ήταν γερμανικής καταγωγής ψυχαναλυτής, κοινωνιολόγος και κοινωνικός ψυχολόγος. Γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου του 1900 στην Φραγκφούρτη, το μόνο παιδί ορθόδοξων εβραίων γονιών. Ξεκίνησε τις ακαδημαϊκές του σπουδές το 1918 στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης με δύο εξάμηνα νομολογίας και συνέχισε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης κοινωνιολογία και φιλοσοφία με ενδιαφέρον την έρευνα της Βίβλου και του Ταλμούδ. Το 1922 έλαβε το διδακτορικό του στην κοινωνιολογία. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1920 εκπαιδεύτηκε για να γίνει ψυχαναλυτής στην Χαϊδελβέργη, ξεκίνησε την κλινική του πρακτική το 1927 ενώ το 1929 εντάχθηκε στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών της Φρανκφούρτης και ολοκλήρωσε την ψυχαναλυτική του εκπαίδευση. Tο 1930 χώρισε ύστερα από τέσσερα χρόνια γάμου από την Freida Reichmann, μια γυναίκα δέκα χρόνια μεγαλύτερη του η οποία υπήρξε για ένα διάστημα ψυχαναλύτρια του. Μετά την ανάληψη της εξουσίας των Ναζί στη Γερμανία, ο Έριχ μετακόμισε πρώτα στη Γενεύη και στη συνέχεια, το 1934, στην Νέα Υόρκη όπου γίνεται μέλος του διδακτικού προσωπικού στο Πανεπιστήμιο Columbia. Εκεί συνεργάζεται με τον Άντλερ και την Κάρεν Χόρνευ, ασκεί δριμεία κριτική στις θεωρίες του Φρόιντ και έρχεται σε αντιπαράθεση με τους αμερικάνους Φροϋδικούς καθώς απορρίπτει τον βιολογικό προσανατολισμό του Φρόιντ και στρέφεται για την κατανόηση του ανθρώπινου χαρακτήρα στο περιβάλλον και στην ιστορία. Ξαναπαντρεύτηκε το 1944, απέκτησε αμερικανική υπηκοότητα και μετακόμισε στο Μεξικό σε αναζήτηση κάποιας θεραπείας για την άρρωστη σύζυγο του. Ξεκίνησε να διδάσκει στο αυτόνομο πανεπιστήμιο του Μεξικού μέχρι που πήρε σύνταξε το 1965. Η γυναίκα του πέθανε το 1952, εκείνος ίδρυσε το Μεξικάνικο ινστιτούτο της ψυχανάλυσης το οποίο διοικούσε μέχρι το 1976. Ξαναπαντρεύτηκε το 1953 και παράλληλα με την διδασκαλία του στο Μεξικό, δίδαξε και σε άλλα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως του Γαίηλ και του Μίτσιγκαν, ενώ από το 1962 ήταν καθηγητής ψυχιατρικής και στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Το 1969 επέστρεψε στην Ευρώπη και εγκαταστάθηκε στην Ελβετία όπου πέθανε το 1980.

Ο Εριχ εκτός της κλινικής του δουλειάς και της διδασκαλίας του, είχε πλούσιο συγγραφικό έργο, είναι από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους της ονομαζόμενης «πολιτιστικής τάσης» που ενδιαφέρεται για τις αλληλεπιδράσεις το ανθρώπου με το περιβάλλον του, ο άνθρωπος γι αυτόν είναι αποτέλεσμα και της κοινωνίας, εκτός της βιολογίας. Ξεχώριζε πέντε τύπους χαρακτήρα με βάση τον τρόπο ικανοποίησης των αναγκών τους μέσα στο περιβάλλον στο οποίο ζουν:
• Το άτομο που πιστεύει ότι όλες οι ανάγκες και επιθυμίες μπορούν να ικανοποιηθούν από εξωτερικούς παράγοντες και στηρίζεται στην εξουσία για να τα καταφέρνει.
• Το άτομο που εκμεταλλεύεται ή επιβάλλεται στους άλλους για την απόκτηση αυτών που επιθυμεί.
• Το άτομο με έντονη αίσθηση φιλαργυρίας αναλώνεται στη συλλογή και παθολογική φύλαξη όχι μόνο υλικών αγαθών αλλά και σκέψεων και συναισθημάτων και αξιών.
• Το άτομο με προσανατολισμό του “εμπορίου” θεωρεί τις ικανότητές του ως “εμπόρευμα” διαπραγματεύεται ασταμάτητα την αγοραπωλησία αναγκών και επιθυμιών.
• Ο μόνο σωστός τύπος χαρακτήρα, βάση αυτής της κατάταξης, είναι ο παραγωγικός άνθρωπος που έχει την ικανότητα να δημιουργεί και να παράγει. Αυτός ο άνθρωπος σκέφτεται ανεξάρτητα και με καλοσύνη για τους συνανθρώπους του, ικανοποιεί τις αισθήσεις του χωρίς άγχος, χαίρεται τις ομορφιές της ζωής, τη φύση, τις τέχνες, απολαμβάνει την ζωή του και είναι χρήσιμος και για το σύνολο.

ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ, Η τέχνη της Αγάπης