ΑΡΧΙΚΗ

Γιάνους Κόρτσακ 1878 έως 1942 (64)

Ο Γιάνους Κόρτσακ (Janusz Korczak- πραγματικό όνομα Χένρυκ Γκόλντσμιτ) ήταν Πολωνοεβραίος παιδίατρος, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των παιδιών και καινοτόμος παιδαγωγός, συγγραφέας κειμένων για τη θεωρία και την πρακτική της εκπαίδευσης. Γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου του 1878 (ή 1879) στη Βαρσοβία, σπούδασε γιατρός και έγινε παιδίατρος ενώ αργότερα σπούδασε και Παιδαγωγικά. Υπηρέτησε ως στρατιωτικός γιατρός στον Α παγκόσμιο πόλεμο κι έγινε γνωστός με τα βιβλία του «Πώς πρέπει να αγαπούμε ένα παιδί» «Τα παιδιά του δρόμου», «Τα παιδιά των σαλονιών», «Υπερασπίστε τα παιδιά», «Ματίας ο Α΄». Το 1911 ίδρυσε μαζί με τη σύζυγο του ένα ορφανοτροφείο στη Βαρσοβία, όπου εφάρμοσε πρωτόγνωρες παιδαγωγικές μεθόδους δημιουργώντας μια μικρή πολιτεία στην οποία κυριαρχούσε η ισότητα μεταξύ όλων και είχε βουλή, δικαστήριο, εφημερίδα. Στη δεκαετία του 1930 λειτούργησε και ραδιοφωνικό σταθμό. Οι προσπάθειες του ενοχλούσαν τους αντισημίτες που είχαν αρχίσει να ισχυροποιούνται στην Πολωνία δημιουργώντας του συχνά προβλήματα. Καταφέρνουν να κλείσουν τον ραδιοφωνικό σταθμό και του βάζουν εμπόδια στην άσκηση της ιατρικής και στην έκδοση των βιβλίων του.

Το 1940 οι ναζί που έχουν καταλάβει την Πολωνία δημιουργούν το γκέτο της Βαρσοβίας όπου αναγκάζουν τον Κόρτσακ να μεταφέρει το ορφανοτροφείο του. Στέκεται όπως μπορεί στα παιδιά και με μεγάλες δυσκολίες καταφέρνει να τους εξασφαλίζει τα απαραίτητα για να επιζήσουνε σε ένα γκέτο όπου καθημερινά πέθαιναν δεκάδες από την ασιτία. Τον Ιούλιο του 1942 οι ναζί αποφασίζουν να στείλουν τα ορφανά και όλο το προσωπικό στο στρατόπεδο Τρεμπλίνκα. Όταν ήταν να ξεκινήσουν, κάποιος γερμανός αξιωματικός που θαύμαζε το συγγραφικό έργο του Κόρτσακ προσφέρθηκε να τον αφήσει ελεύθερο. Εκείνος απάντησε πως δεν είναι όλοι οι άνθρωποι παλιάνθρωποι και ξεκίνησε μαζί με τα παιδιά την πορεία προς τα τραίνα του θανάτου. Ο Κόρτσακ προπορευόταν με σκυμμένο κεφάλι, κρατώντας ένα παιδάκι από το χέρι, ενώ ακολουθούσαν μερικές νοσοκόμες και πιο πίσω 191 παιδιά, ντυμένα όλα με τα καλύτερα ρούχα τους, το καθένα κρατώντας ένα μικρό μπλε σακίδιο και το αγαπημένο του παιχνιδάκι. Βάδιζαν περιτριγυρισμένα από Γερμανούς στρατιώτες που ούρλιαζαν και απειλούσαν. Ένα τρένο τους μετέφερε στοιβαγμένους ως την Τρεμπλίνκα όπου εξοντώθηκαν όλα μαζί, σε έναν από τους θαλάμους αερίων, στις 5 Αυγούστου του 1942.

Γιάνους Κόρτσακ, 1 ιστορία, συμβουλές για γονείς, αποσπάσματα