ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Μάγια Αγγέλου 1928 έως 2014 (86)

Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τον τρόπο που το αντιμετωπίζεις. Μην παραπονιέσαι.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Αγγιγμένοι από..

Εμείς, ασυνήθιστοι στο θάρρος
εξόριστοι από την απόλαυση
ζώντας μαζεμένοι σε κουκούλια μοναξιάς
μέχρι ν’ αφήσει η αγάπη τον ιερό ναό της
και να εμφανιστεί λυτρωτική μπροστά μας
Να μας σπρώξει στη ζωή.

Η αγάπη φτάνει
και την ακολουθεί η έκσταση
με παλιές αναμνήσεις ευχαρίστησης
αρχαίες ιστορίες πόνου.
Αν είμαστε τολμηροί,
η αγάπη σπάει τα δεσμά του φόβου
απ’ τις ψυχές μας.

Αποκοβόμαστε απ’ την ντροπή μας
Και κάτω απ’ τη λάμψη τους φωτός της
Τολμούμε να φανούμε γενναίοι
Ώσπου ξαφνικά βλέπουμε
ότι η αγάπη κοστίζει
ό,τι είμαστε και ό,τι θα γίνομε.
Ωστόσο, είναι μόνο η αγάπη,
Που μπορεί να μας απελευθερώσει.


 Η Μάγια Αγγέλου (Maya Angelou – γεννήθηκε ως Marguerite Johnson, το Μάγια της έμεινε από τον αδερφό της που την αποκαλούσε My gia όταν ήταν νήπια καθώς δεν μπορούσε να πει Marguerite, ενώ το Αγγέλου έμεινε από τον Ελληνοαμερικάνο άνδρα της ) ήταν βραβευμένη Αφροαμερικανίδα ακτιβίστρια, πεζογράφος, και μία από τις πιο σπουδαίες ποιήτριες της τελευταίας 50ετίας. Γεννήθηκε στο Σαιντ Λούις,του Μισούρι, στις 4 Απριλίου 1928 μια εποχή μεγάλων φυλετικών εντάσεων. Ο πατέρας της ήταν θυρωρός και ναυτικός και η μητέρα της νοσοκόμα και υπάλληλος σε καζίνο. Ο γάμος των γονιών της έληξε σύντομα και όταν εκείνη ήταν 3 και ο αδερφός της 4, τους έβαλαν μόνους σε ένα τρένο και τους στείλανε να ζήσουν με την πατρική γιαγιά. Στην εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης η γιαγιά τα κατάφερνε καλά με ένα μαγαζί τροφίμων και προϊόντων οικιακής χρήσης που διατηρούσε και ζήσανε αρκετά καλά για 4 χρόνια μέχρι που εμφανίστηκε ξαφνικά ο πατέρας τους και επέστρεψε τα παιδιά στην μητέρα τους, στο St Louis. Εκεί η Μάγια κακοποιήθηκε και βιάστηκε από τον πατριό της, σε ηλικία 8 ετών. Η Μάγια μίλησε γι’ αυτό στον αδερφό της εκείνος στην μητέρα τους, ο δράστης συνελήφθη αλλά αφέθηκε ελεύθερος και την επόμενη μέρα ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου, μάλλον από τους θείους της. Η Μάγια θεωρώντας πως έφταιγε η ίδια για τον θάνατο του, επειδή είχε μιλήσει, δεν ξαναέβγαλε κουβέντα για σχεδόν 6 χρόνια, κατά τα οποία τα παιδιά είχαν δοθεί και πάλι στην γιαγιά τους. Αυτή την σιωπηλή περίοδο ανέπτυξε την αγάπη της για την λογοτεχνία και την ικανότητα να ακούει και να παρατηρεί τους ανθρώπους και τα πράγματα σε βάθος. Στα 14 της, ξαναπήρε τα παιδιά η μητέρα της στο Όκλαντ, πριν τελειώσει η Μάγια το λύκειο έγινε η πρώτη μαύρη εισπράκτορας στα τραμ, ενώ 3 εβδομάδες μετά που τέλειωσε, γέννησε τον μοναδικό της γιό. Το 1951 παντρεύτηκε έναν Ελληνοαμερικάνο ναυτικό και φιλόδοξο μουσικό, τον Θεοδόση Αγγέλου (Tosh Angelos), την εποχή που οι μικτοί γάμου ήταν καταδικαστέοι και από τους λευκούς και από τους μαύρους. Η Μάγια με τον γιο της και τον σύζυγο της μετακόμισαν στην Νέα Υόρκη όπου προσπάθησε να γίνει επαγγελματίας χορεύτρια. Αυτή την εποχή υιοθέτησε το όνομα Μάγια Αγγέλου που ήταν εύηχο και κατάλληλο για τους καλλιτεχνικούς κύκλους. Το 1954 χώρισε και για δύο χρόνια έκανε περιοδείες στην Ευρώπη παίρνοντας μέρος ως χορεύτρια στην όπερα Porgy and Bess. Από όποια χώρα της Ευρώπης περνούσε, μάθαινε με χαρακτηριστική ευκολία την αντίστοιχη γλώσσα. Το 1957 δοκίμασε τις φωνητικές της ικανότητες και έβγαλε έναν δίσκο ο οποίος ύστερα από χρόνια, το 1996, βγήκε και σε cd. Το 1959 γνώρισε τον νομπελίστα Oliver Killens ο οποίος την παρότρυνε να γράψει ενώ το 1960 γνωρίστηκε με τον Martin Luther King, Jr.και έγινε ακτιβίστρια υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων.

Το 1961 γνώρισε τον νοτιοαφρικανό Vusumsi και μετακόμισε μαζί του στο Κάιρο όπου εργάστηκε ως συντάκτρια μιας αγγλόφωνης εφημερίδας. Το 1962 χώρισε και μαζί με τον γιο της πήγε στην Γκάνα όπου είχε ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα. Έμεινε ως το 1965 στην Accra εργαζόμενη ως διοικητικός στο πανεπιστήμιο της πόλης, εκεί γνώρισε τον Malcolm X. Επέστρεψε στην Αμερική και μαζί του δημιούργησε μια οργάνωση διεκδίκησης ίσων δικαιωμάτων για τους μαύρους. Μόλις που είχαν ξεκινήσει οι εργασίες της οργάνωσης και ο Malcolm X δολοφονήθηκε, εκείνη απογοητευμένη και συντετριμμένη πήγε στην Χαβάη όπου ζούσε ο αδερφός της και ξαναδοκίμασε την τύχη της ως τραγουδίστρια. Δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία και το 1967 επέστρεψε στην Νέα Υόρκη. Κάποιοι φίλοι της που πίστευαν στο συγγραφικό της ταλέντο ανέλαβαν να της παρέχουν ένα μηνιαίο επίδομα για να αφιερωθεί στο γράψιμο. Το 1968 ο Martin Luther King, Jr. της ζήτησε να οργανώσει μία πορεία διαμαρτυρίας, είχε ξεκινήσει να την οργανώνει όμως την μέρα που έκλεινε τα σαράντα της, εκείνος δολοφονήθηκε. Για μια ακόμη φορά συντετριμμένη από δολοφονία φίλου της, η Μάγια πέρασε μια χρονιά μέσα στην θλίψη, διοχέτευσε ωστόσο την δημιουργικότητα της σε ένα επιτυχημένο ντοκιμαντέρ για τα μπλουζ και τον επόμενο χρόνο έγραψε την αυτοβιογραφία της «Ξέρω γιατί τραγούδάνε τα πουλιά στα κλουβιά» που την έκανε γνωστή σε όλο τον κόσμο. Τα επόμενα χρόνια θα γράψει άλλους έξι τόμους σχετικά με την ζωή της, ενώ παράλληλα θα δημιουργεί σε φρενήρεις ρυθμούς, άρθρα, διηγήματα, θεατρικά έργα, σενάρια και εκπληκτικά ποιήματα. Το 1977 πήρε μέρος στην τηλεοπτική σειρά Ρίζες (Roots) ενώ το 1982 της δόθηκε πανεπιστημιακή έδρα παρότι δεν είχε πτυχίο πανεπιστημίου. Το 1981 η γυναίκα του γιου της εξαφανίστηκε παίρνοντας τον εγγονό της, τους ανακάλυψαν 8 χρόνια αργότερα. Το 1991 πέθανε η μητέρα της και το 2000 ο αδερφός της, τα δύο πιο σημαντικά πρόσωπα στην ζωή της, (μαζί με τον γιο της) ενώ το 2009 διαδόθηκε η φήμη πως ήταν ετοιμοθάνατη ενώ δεν είχε κανένα πρόβλημα υγείας. Η Αγγέλου είχε πολλούς φίλους και συχνά φιλοξενούσε άτομα της τέχνης και της διανόησης στο σπίτι της, ήταν εξαιρετική μαγείρισσα και οικοδεσπότης, είχε εκδώσει μάλιστα και ένα βιβλίο με συνταγές. Το 2013 έγραψε το τελευταίο βιβλίο της αυτοβιογραφίας της που αναφερόταν στην σχέση με την μητέρα της και το 2014, στις 28 Μαΐου, πέθανε στο σπίτι της, στο Winston-Salem, της Βόρειας Καρολίνας.