ΑΡΧΙΚΗ

Μαξίμ Γκόρκι 1868 έως 1936 (68)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ:

Δεν έγραψα κάποια αλληγορική εικόνα των μαρτυρίων κάποιου προφήτη κατατρεγμένου από την πατρίδα του, Δυστυχώς όχι! Αυτό που έγραψα ονομάζεται «πομπή» και με αυτό τον τρόπο τιμωρούν οι άνδρες της γυναίκες τους όταν τους απατούν: είναι μια ηθογραφική σκηνή που την είδα ακριβώς όπως την περιγράφω, στις 15 Ιουλίου του 1891 στο χωριό Καντιμπόφσκα της επαρχίας του Χέρσον.

Η πομπή 		Ο Μαξίμ Γκόρκι (πραγματικό όνομα Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πέσκοφ) ήταν σημαντικός Ρώσος συγγραφέας από τους πρωτεργάτες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Γεννήθηκε στις 28 Μαρτίου 1868, σε μια φτωχή οικογένεια στο Νίζνι Νόβγκορον, ο πατέρας του πέθανε το 1873 και ο Μαξίμ έζησε με την γιαγιά του, της οποίας τα παραμύθια επίδρασαν καταλυτικά στην ψυχοσύνθεση του. Έντεκα χρονών ωστόσο, το 1879, πήρε τους δρόμους καθώς η γιαγιά και ο παππούς του δυσκολευόταν να εξασφαλίσουν τροφή και δεν ήθελε να τους βαρύνει άλλο. Άρχισε να διατρέχει την αχανή Ρωσία, τον περισσότερο καιρό με τα πόδια, συχνά πεινασμένος, ασκώντας διάφορα επαγγέλματα, όπως βοηθός υποδηματοποιού, λαντζέρης σε καράβι, αχθοφόρος, νυχτοφύλακας, σε ψαράδικο, φούρναρης, καθαριστής καμινάδων, εργάτης στα χωράφια. Για περισσότερο από 7 χρόνια μετακινιόταν αδιάκοπα γνωρίζοντας τους ανθρώπους και την δυσκολίες της ζωής τους. Το Δεκέμβριο του 1887 αυτοπυροβολήθηκε μ' ένα παλιό πιστόλι στο στήθος, η σφαίρα παρέμεινε στα πνευμόνια του για 40 ολόκληρα χρόνια προξενώντας του πνευμονικά προβλήματα. Παρά τις αντιξοότητες της ζωής του, βρήκε το κουράγιο και το σθένος να γράψει, και το 1892 πούλησε ένα διήγημα του σε εφημερίδα της Μόσχας υιοθετώντας το ψευδώνυμο Γκόργκι που σημαίνει πικρός. Από το 1895 τα μεγαλύτερα περιοδικά ζητάνε συνεργασία μαζί του και μέχρι το 1899 τα διηγήματα του γνωρίζουνε μεγάλη επιτυχία και γίνεται γνωστός σε όλη την Ευρώπη. Στην γρήγορη επιτυχία του συντέλεσε το γεγονός πως αποκάλυπτε μια αλήθεια, των ταπεινών και εξαθλιωμένων ανθρώπων, της οποίας ήταν αναπόσπαστο κομμάτι. Εκτός από διηγήματα, έγραψε ποίηση, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα. Ήρθε σε επαφή με επαναστατικούς κύκλους, έγινε μαρξιστής και φίλος με τον Λένιν.

Κατά την αποτυχημένη επανάσταση του 1905 συνελήφθη και φυλακίστηκε, λογοτέχνες από όλο τον κόσμο έκαναν έκκληση για την σωτηρία του. Το 1907 έγραψε το μυθιστόρημα «Η Μάνα», ένα έργο σταθμός όπου περιγράφεται πως ένα άσημο πρόσωπο αποκτά ταξική συνείδηση μέσω των πολιτικών αγώνων. Μετά έζησε για χρόνια στο Κάπρι και έγραψε την αυτοβιογραφική τριλογία (παιδικά χρόνια-εφηβεία-τα πανεπιστήμια μου), μια εκπληκτική περιγραφή της τόσο της ζωής του όσο και της τσαρικής Ρωσίας. Έζησε στο Κάπρι μέχρι το 1913 κι όταν επέστρεψε συμμετείχε στα πολιτικά δρώμενα που συντέλεσαν στο να ξεσπάσει η επανάσταση του 1917. Πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση, δεν πέρασαν ωστόσο 2 εβδομάδες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους επαναστάτες και ήρθε σε σύγκρουση με ηγετικά στελέχη τους. Έγραψε σχετικά: Οι Λένιν και Tρότσκι δεν έχουν ιδέα για την ελευθερία ή τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλοτριώνονται ήδη από το βρωμερό δηλητήριο της εξουσίας. Αυτό είναι ορατό από την επαίσχυντη ασέβεια στην ελευθερία του λόγου αλλά κι όλων των άλλων αστικών ελευθεριών για τις οποίες παλεύαμε. Ο Λένιν απάντησε αργότερα με απειλές: «Συμβουλή μου είναι ν' αλλάξετε τις απόψεις, τις ιδέες και γενικά τους τρόπους σας, διαφορετικά μπορεί να χάσετε τη ζωή σας». Τον Αύγουστο του 1921 συνελήφθησαν οι φίλοι του λογοτέχνες, Νικολάι Γκουμιλιόφ κι η σύζυγός του Άννα Αχμάτοβα, ζήτησε από τον ίδιο τον Λένιν την απελευθέρωση τους, όμως ήταν ήδη αργά, ο Νικολάι είχε θανατωθεί. Έφυγε για το Κάπρι με την υγεία του επιδεινωμένη, να ταλαιπωρείται από μια παλιά φυματίωση. Στο Κάπρι έμεινε μέχρι το 1929, ενώ κατά διαστήματα επισκεπτόταν την Ρωσία και δεχόταν τιμές από τον Στάλιν, ένα ρωσικό αεροπλάνο, μια κεντρική λεωφόρος, το μεγαλύτερο πάρκο της Μόσχας πήραν το όνομα του, το κόμμα τον εκμεταλλευόταν για να κάνει προπαγάνδα στον έξω κόσμο.

Όσον αφορά την προσωπική του ζωή, έκανε συνέχεια αδιέξοδες σχέσεις. Σε νεαρή ηλικία σχετίστηκε με μια παντρεμένη έξι χρόνια μεγαλύτερη του, κάποιοι υποστήριζαν πως για αυτήν είχε προσπαθήσει να αυτοκτονήσει, μετά από μερικά χρόνια εκείνη έμεινε ελεύθερη και ξαναβρέθηκαν αλλά η σχέση τους γρήγορα διαλύθηκε. Για ένα άλλο διάστημα συζούσε με μια νεαρή πόρνη υποστηρίζοντας πως ήθελε να την βάλει στον ίσιο δρόμο, μετά γνώρισε μια ηθοποιό του θεάτρου τέχνης η οποία επίσης ήταν παντρεμένη, με αυτήν ταξίδεψε στην Αμερική και την σύστηνε σαν γυναίκα του αλλά αποκαλύφτηκε πως δεν ήταν γυναίκα του και ξέσπασε σκάνδαλο στον τύπο. Μετά το 1919 συζούσε με την γραμματέα του. Ο Γκόργκι πέθανε ξαφνικά και κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες το 1936.