ΑΡΧΙΚΗ


ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ 1888 έως 1935 (47)

ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Ο Φερνάντο Πεσσόα (Fernando Antοnio Nogueira de Seabra Pessοa) ήταν Πορτογάλος ποιητής και συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Λισαβόνα το 1888, ήταν μικρό παιδί όταν πέθανε ο πατέρας του και αναγκάστηκε να πάει στην νότια Αφρική με την μητέρα του η οποία είχε ξαναπαντρευτεί έναν διπλωμάτη διορισμένο εκεί. Ο Φερνάντο πήγε σε αγγλικό σχολείο αποκτώντας αγγλική λογοτεχνική πεδία. Στα 15 του μπήκε πρώτος στο πανεπιστήμιο του Κεηπ Τάουν, κερδίζοντας και Βραβείο για τις επιδόσεις του την αγγλική γλώσσα. Δύο χρόνια μετά επέστρεψε στη Λισαβώνα και θέλησε να σπουδάσει φιλολογία αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές και ξεκίνησε να εργάζεται για διάφορες εμπορικές επιχειρήσεις της πόλης, κρατώντας την αλληλογραφία τους. Δεν έβγαζε πολλά χρήματα αλλά είχε ελεύθερο ωράριο και του έμενε χρόνος για συγγραφή. Το 1924-1925 εργάστηκε και ως εκδότης του περιοδικού “Athena” ενώ κατά περιόδους συνεργαζόταν με διάφορα πρωτοποριακά έντυπα της εποχής, όπως το “Orpheus”, όργανο του μοντερνιστικού κινήματος. Όσο ζούσε είχε εκδώσει ένα βιβλίο στα Πορτογαλικά, μερικά ποιήματα στα Αγγλικά και μερικά λογοτεχνικά και πολιτικά άρθρα. Όταν πέθανε, βρέθηκαν στο σπίτι του κοντά 27.500 χειρόγραφα με ανέκδοτο υλικό το οποίο χρειάστηκε χρόνια για να μελετηθεί και να δημοσιευτεί. Ο Πεσσόα είχε δημιουργήσει ψεύτικες ταυτότητες (ετερώνυμα) και με τα ονόματα τους υπέγραφε πολλά από τα έργα του. Κάποια είχε υπογράψει ως Πεσσόα, τα υπόλοιπα τα υπέγραφε ως ο δάσκαλος Αλμπέρτο Καέιρο, ο μηχανικός Άλβαρο ντε Κάμπο, ως ο συνθέτης Ρικάρντο Ρέις ή ως Μπερνάρντο Σοάρες. Αυτοί οι 4 ήταν οι πιο παραγωγικοί, ωστόσο το σύνολο των ετερωνύμων με τους οποίους υπέγραφε τα γραπτά του έφταναν τους 27. Εκτός από ποιήματα έγραψε θεατρικά έργα, αστυνομικές ιστορίες, διηγήματα τρόμου και έργα πολιτικής θεωρίας όπως το πρωτοποριακό: «Ο αναρχικός τραπεζίτης». Ο Πεσσόα έζησε μια μοναχική, εργένικη ζωή, αρχικά συγκατοικούσε με την θεία του και αργότερα με την ετεροθαλή αδερφή του. Το 1935 μπήκε στο νοσοκομείο με κολικό του νεφρού και πέθανε στις 30 Νοεμβρίου. Μια μέρα πριν, στον νοσοκομειακό κρεβάτι έγραψε την τελευταία του πρόταση, στα Αγγλικά: «Ι Know not what tomorrow will bring».

Ο ποιητής Οκτάβιο Παζ τον είχε σκιαγραφήσει ως εξής: «Αγγλομανής, μύωψ, ευγενής, αλλοπαρμένος, ντυμένος στα σκούρα, απόμακρος και οικείος, κοσμοπολίτης που κηρύσσει τον εθνικισμό, επίσημος ερευνητής των ασήμαντων πραγμάτων, άνθρωπος με χιούμορ που δεν χαμογελάει ποτέ και που μας παγώνει το αίμα, εφευρέτης άλλων ποιητών και εξολοθρευτής του εαυτού του, συγγραφέας ενός παράδοξου λόγου καθαρού σαν το νερό και σαν κι αυτό απύθμενου: προσποίηση σημαίνει αυτογνωσία. Μυστηριώδης σαν το φεγγάρι το καταμεσήμερο, σιωπηλό φάντασμα του πορτογαλικού μεσημεριού• ποιος είναι ο Πεσσόα;»