| |||
---|---|---|---|
Ο Πλούταρχος (45-120) ήταν Έλληνας ιστορικός, βιογράφος, φιλόσοφος και ηθικογράφος της αρχαιότητας. Γεννήθηκε στη πόλη της Χαιρώνειας, στην Βοιωτία, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου και διδάχτηκε φιλοσοφία και ρητορική στην Αθήνα. Ταξίδεψε πολύ στον μεσογειακό κόσμο της εποχής του και δύο φορές στη Ρώμη, όπου είχε φίλους Ρωμαίους με ισχυρή επιρροή ωστόσο έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Χαιρώνεια, όπου από πολύ νεαρή ηλικία αναμείχτηκε στο δημόσιο πολιτικό βίο και μυήθηκε στα μυστήρια του Απόλλωνα. Ήταν πρεσβύτερος των ιερέων του Απόλλωνα στο Μαντείο των Δελφών, υπεύθυνος για την ερμηνεία των χρησμών της Πυθίας, αξίωμα που κράτησε για 29 έτη έως τον θάνατό του. Εκτός από τα καθήκοντά του ως ιερέας του Δελφικού ναού, ο Πλούταρχος ήταν άρχων (θέση παραπλήσια με αυτή του σημερινού δημάρχου), στην Χαιρώνεια και αντιπροσώπευσε την ιδιαίτερη πατρίδα του σε διάφορες αποστολές σε ξένες χώρες. Ο φίλος του Lucius Mestrius Florus, Ρωμαίος ύπατος, απέδωσε στον Πλούταρχο την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Αργότερα, όταν ήταν σε προχωρημένη ηλικία, ο αυτοκράτωρ Τραϊανός τον όρισε επίτροπο της Αχαΐας μια θέση που του επέτρεπε να φέρει τα εμβλήματα και τα ενδύματα του Ρωμαίου ύπατου. Επίσης τον τίμησαν κι οι Αθηναίοι αναγορεύοντας τον σε Αθηναίο πολίτη. Έζησε μια ιδιαίτερα δραστήρια κοινωνική και πολιτική ζωή, κατά τη διάρκεια της οποία παρήγαγε μεγάλο έργο το οποίο επιβίωσε ως την εποχή μας και επηρέασε πολλούς ποιητές και συγγραφείς κυρίως του 18ου και 19ου αιώνα.
Το πιο γνωστό του έργο είναι οι Βίοι Παράλληλοι, μια σειρά βιογραφιών διάσημων Ελλήνων και Ρωμαίων, διευθετημένων ανά ζεύγη, έτσι ώστε να δίνεται έμφαση στις κοινές ηθικές τους αξίες ή αποτυχίες. Έγραψε 83 ζεύγη βιογραφιών, διασώθηκαν 23, όπως επίσης και τέσσερις μεμονωμένοι βίοι. Στα περισσότερα από τα ζεύγη ακολουθεί σύγκριση των δύο προσωπικοτήτων. Το υπόλοιπο του έργου που επιβίωσε ενοποιήθηκε σε μία συλλογή με τον τίτλο Ηθικά. Πρόκειται για μια εκλεκτική συλλογή 183 πραγματειών και καταγραμμένων λόγων, (σώζονται 76) στους οποίους περιλαμβάνεται το: “Περί παίδων αγωγής”, το “Περί γυναικών αρετής”, “Περί ειμαρμένης”, “Πως αν τις διακρίνει τον κόλακα του φίλου”, το “Περί τύχης και αρετής Αλεξάνδρου” (σημαντικό συμπλήρωμα στον Βίο του μεγάλου στρατηγού) “Περί Ίσιδος και Οσίριδος” (σημαντική πηγή πληροφοριών για αιγυπτιακά τελετουργικά τυπικά και τον συγκερασμό τους με τις ελληνικές λατρείες), το “Περί της Ηροδότου κακοηθείας” όπου ο Πλούταρχος ασκεί κριτική σ' αυτό που βλέπει ως συστηματική προκατάληψη στο έργο του πατέρα της ιστορίας. Επίσης έγραψε φιλοσοφικές πραγματείες όπως το: “Των επτά σοφών συμπόσιον”, το “Περί του ει εν τοις Δελφοίς”, το “Πολιτικά παραγγέλματα” (το καθήκον του πολιτεύεσθαι) κ.α. Έγραψε ακόμη και ελαφρότερα έργα, όπως το Οδυσσεύς και Γρύλλος, ένα χιουμοριστικό διάλογο ανάμεσα στον Οδυσσέα του Ομήρου και έναν από τους γητεμένους χοίρους της Κίρκης. |