ΑΡΧΙΚΗ

ΠΡΟΚΟΦΙΕΒ 1891 έως 1953 (62)

Ο Σεργκέι Προκόφιεβ υπήρξε σημαντικός Ρώσος συνθέτης και πιανίστας. Γεννήθηκε στις 23 Απριλίου του 1891 στο Σοντσόβκα, ένα μικρό χωριό της Ουκρανίας. Ο πατέρας του ήταν αγρονόμος ενώ η μητέρα του ήταν μια μορφωμένη γυναίκα με γνώσεις μουσικής και πιάνου, υπήρξε η πρώτη δασκάλα του. Από μικρός έδειξε μεγάλο μουσικό ταλέντο και στα 5 συνέθεσε ένα κομμάτι για πιάνο, ενώ στα 9, μετά που πήγε με την μητέρα του στην Μόσχα για να παρακολουθήσουν δύο όπερες, συνέθεσε μια δικιά του όπερα με τίτλο «Ο γίγας». Στα 11 έγραψε μια συμφωνία και στα 13, το 1904, έδωσε εξετάσεις και έγινε ο νεαρότερος σπουδαστής, στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του κερδίζοντας τον τίτλο του καλύτερου πιανίστα και αποσπώντας το βραβείο Rubinstein. Σύντομα μπήκε στον κύκλο των πρωτοποριακών της τέχνης και έγινε γνωστός ως συνθέτης-πιανίστας που πειραματιζόταν με υπερμοντέρνες μορφές. Οι διαφωνίες και συγκρούσεις του με τους δασκάλους της εποχής του δώσανε το χαρακτηρισμό «τρομερό παιδί της μουσικής». Με το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου ταξίδεψε στο Λονδίνο όπου ανέλαβε πολλές παραγγελίες για όπερες και συμφωνίες ενώ το 1918, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους μπολσεβίκους, αποφάσισε να εγκαταλείψει την χώρα. Πήγε στις Ηνωμένες πολιτείες αλλά δεν έγινε εμιγκρέ, κράτησε το ρωσικό του διαβατήριο. Έγραψε όπερες, μπαλέτα, συμφωνίες και κοντσέρτα για πιάνο, έδωσε πολλές συναυλίες και δημιούργησε μεγάλη φήμη σε Αμερική και Ευρώπη, αν και αρκετοί κριτικοί, ειδικά όταν πρωτοπήγε στην Αμερική, έβρισκαν τα έργα του «άγρια και μηχανιστικά παιγμένα». Στη Νέα Υόρκη γνώρισε τη μελλοντική του σύζυγο, Λίνα Λουβέρα, την οποία παντρεύτηκε το 1923. Έζησαν για μερικά χρόνια στο Παρίσι όπου καθιερώθηκε ως ο «κόκκινος συνθέτης της πρωτοπορίας» ενώ από το 1926 άρχισε να σκέφτεται και να διαπραγματεύεται την επιστροφή του στην Ρωσία. «Δεν ενδιαφέρομαι για την πολιτική, είμαι συνθέτης κατά πρώτο και τελευταίο λόγο. Οποιαδήποτε κυβέρνηση που με αφήνει να γράψω τη μουσική μου εν ειρήνη και δημοσιεύει τα έργα που συνέθεσα προτού το μελάνι να στεγνώσει, είναι εντάξει προς εμένα» έγραψε σχετικά. Το 1927 πραγματοποίησε 21 εμφανίσεις σε Μόσχα, Λένινγκραντ, Κίεβο, Οδησσό, από το 1933 δίδαξε σύνθεση στη μεταπτυχιακή σχολή του Ωδείου της Μόσχας και όταν τελικά επέστρεψε οριστικά στην Σοβιετική Ένωση, του έγινε υποδοχή ήρωα του οποίου η επαναστατική μουσική είχε κατακτήσει τη δύση.

Ο Προκόφιεβ συνέπλευσε με την σταλινική κυβέρνηση για την οποία ξεκίνησε να γράφει μουσική, σταδιακά στράφηκε σε λαϊκά, ιστορικά και πατριωτικά θέματα. Το 1935-1936 έγραψε το μπαλέτο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» το οποίο αποτελεί κορυφαίο επίτευγμα της παγκόσμιας τέχνης. Αυτή την εποχή ξεκίνησε να δείχνει ενδιαφέρον και για κινηματογραφικά θέματα. Κατά την διάρκεια της γερμανικής εισβολής το 1941, ο Στάλιν με ένα ξαφνικό διάταγμα φυγάδευσε όλους τους ανθρώπους του πολιτισμού, και τον εαυτό του συμπεριλαμβανομένου, στον Καύκασο για ασφάλεια. Η σύζυγος του Λίνα αφέθηκε πίσω στην Μόσχα με τους γιούς τους ενώ ο Σεργκέι στάλθηκε στον Καύκασο με μια νεαρή ποιήτρια, την Mira Mendelssohn με την οποία είχε συνδεθεί ερωτικά. Έκτοτε δεν ξαναέζησε μαζί με την Λίνα, ωστόσο οριστικό διαζύγιο βγήκε μόνο το 1947, αυτόματα μάλιστα, καθώς ένας νέος νόμος ακύρωνε όλους τους γάμους Σοβιετικών με αλλοδαπούς. Κάπως έτσι ο Σεργκέι βρίσκεται ελεύθερος και παντρεύεται την Mira. Ένα μήνα μετά τον δεύτερο γάμο του, η πρώην σύζυγος του καταδικάζεται από το καθεστώς σε καταναγκαστικά έργα και στέλνεται στην Σιβηρία όπου περνάει 8 χρόνια. Καταφέρνει να επιβιώσει και επιστρέφει στην Μόσχα το 1956, ύστερα από πολύχρονες προσπάθειες, της επιτράπηκε να φύγει από την Σοβιετική Ένωση το 1972. Ο Προκόφιεβ πέθανε στις 5 Μαρτίου 1953, τραγική ειρωνεία, την ίδια ακριβώς ημέρα με τον Στάλιν και επειδή το σπίτι του ήταν δίπλα στην κατάμεστη από πενθούντες Κόκκινη πλατεία, δεν μπορούσαν να βγάλουν το πτώμα και να κάνουν την κηδεία παρά 3 μέρες αργότερα. Υπήρξε ο πρώτος σοβιετικός που τιμήθηκε μεταθανάτια με το Βραβείο Λένιν, το 1957, για την Έβδομη Συμφωνία του.