ΣΟΛΩΝ

ΑΡΧΙΚΗ	Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος έπηται ανθρώποισιν όσοις μη νόος άρτιος ή. Η χόρταση γεννά την ύβρη, όταν πολλά πλούτη πέσουν, σε ανθρώπους που δεν έχουν μετρημένο νου. Αργία μήτηρ πάσης κακίας. Γηράσκω δ’ αεί πολλά διδασκόμενος. Μηδένα προ του τέλους μακάριζε. Απορίαν γαρ δει βοηθείν, ουκ αργίαν εφοδιάζειν. Να βοηθάμε τους φτωχούς, όχι να ενισχύουμε τους άεργους. Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου. Να συμπεραίνεις αυτά που δεν φαίνονται με βάση όσα φαίνονται Άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει. Όταν μάθεις να διοικείσαι, τότε θα μπορείς να διοικείς. Η πόλη καταστρέφεται (και σώζεται) από τους μεγάλους άντρες. φίλους μη ταχύ κτω· ους δ᾿ αν κτήσῃ μη αποδοκίμαζε. καλοκαγαθίαν όρκου πιστοτέραν έχε. μη ψεύδου. τα σπουδαία μελέτα. συμβούλευε μη τα ήδιστα, αλλά τα άριστα. άρχε πρώτον μαθών άρχεσθαι. νουν ηγεμόνα ποιού. μη κακοίς ομίλει. θεοὺς τίμα, γονέας αιδού. Όταν συμβουλεύεις, προσπάθησε να βοηθήσεις όχι να ευχαριστήσεις. ΣΟΛΩΝ -639 έως -559 (80)
Ο Σόλων (639 - 559 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας Αθηναίος, νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής, ο πιο σοφός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Ανήκε σε πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια, ο πατέρας του Εξηκεστίδης φρόντισε για την εκπαίδευση και ανατροφή του γιου του. Όταν ο Σόλων έχασε την περιουσία του, στράφηκε προς το εμπόριο και ταξίδεψε στην Αίγυπτο και τη Μ. Ασία, όπου μελέτησε τους ξένους πολιτισμούς και νόμους, καθώς και τον πολιτικοοικονομικό σύστημα των άλλων χωρών. Επιστρέφοντας στην Αθήνα χρησιμοποίησε τις γνώσεις τους για την κοινωνική και οικονομική ανόρθωση τη, έτσι κατόρθωσε να αναδειχτεί στο σπουδαιότερο άνδρα της εποχής του. Την εκτίμηση των συμπολιτών του την κέρδισε αρχικά με την ποίηση. Έγραψε το ελεγειακό ποίημα Σαλαμίς, στο οποίο προέτρεπε τους Αθηναίους να ξανακερδίσουν το νησί από τους Μεγαρείς, όπως και έγινε με δική του συνεισφορά, κι ύστερα έγραψε πολιτικές ελεγείες στις οποίες φάνηκε η αγάπη του για την πατρίδα και την δικαιοσύνη. Οι Αθηναίοι το 594, σε μια εποχή με τον κίνδυνο εμφύλιας σύρραξης ορατό καθώς οι μακροχρόνιες διενέξεις των πολιτών με τους ευγενείς δεν έλεγαν να καταλαγιάσουν, τον επέλεξαν για νομοθέτη και συμφιλιωτή, προσφέροντας του έκτακτες εξουσίες. Οι νόμοι που θέσπισε δημοσιεύτηκαν το 592, γράφτηκαν σε ξύλινες πλάκες και αναρτήθηκαν στο Πρυτανείο. Ο Σόλωνας χώρισε τους κατοίκους σε 4 τάξεις βάση της περιουσίας τους. Στις 3 πρώτες τάξεις επέβαλε φορολογία ανάλογη των εσόδων τους, ενώ οι φτωχοί απαλλασσόταν της φορολόγησης και καθιέρωσε να εκλέγονται οι άρχοντες από την πρώτη τάξη και οι βουλευτές από τις 3 πρώτες. Δημιούργησε βουλή 400 ατόμων και το λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας αποτελούμενο από 6000 άνδρες. Αναδιοργάνωσε τον στρατό και ρύθμισε οικονομικά θέματα, όπως για παράδειγμα απαγόρευσε την εξαγωγή λαδιού αν δεν υπήρχε πλεόνασμα. Από τους σημαντικότερους νόμους του ήταν η σεισάχθεια, με την οποία απελευθερώθηκαν όσοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών και απαγορεύτηκε ο δανεισμός με ενέχυρο την ελευθερία του ατόμου. Θέσπισε τον θεσμό της διαθήκης ώστε να μπορεί κάποιος αν ήταν άκληρος να αφήνει την περιουσία του σε όποιον ήθελε, ενώ προηγουμένως πήγαινε αναγκαστικά στους συγγενείς, έκανε ρυθμίσεις στις ιδιωτικές σχέσεις των πολιτών (π.χ. κανόνες υδροληψίας, ελάχιστες αποστάσεις οικοδομών), θέσπισε κανόνες κοινωνικής πρόνοιας για αναπήρους, πήρε μέτρα εναντίον της μοιχείας, του βιασμού, της πορνείας για την ενίσχυση της οικογένειας, όρισε ως υποχρέωση των γονέων να διδάξουν στα παιδιά τους κάποια τέχνη και για όσους δεν ανταποκρινόταν, τα παιδιά τους απαλλασσόταν από την φροντίδα των ηλικιωμένων γονέων. Επίσης έκανε υποχρεωτική την συμμετοχή των πολιτών στον δημόσιο βίο ώστε να μην μένει κανείς αμέτοχος. Οι περισσότεροι Αθηναίοι δεν ήταν ευχαριστημένοι με τους νόμους του. Οι πολίτες περίμεναν αναδασμό της γης και οι ευγενείς αναγνώριση των προνομίων τους, ωστόσο ακόμη κι έτσι επήλθε η κοινωνική ειρήνη, περιορίστηκε η αδικία και μπήκαν οι βάσεις για μια πιο αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Ο Σόλων, για να αποφύγει τις πιέσεις για μεταβολές της νομοθεσίας του και για να μην αναμιχθεί στην εφαρμογή της, έφυγε από την Αθήνα για δέκα χρόνια. Σε αυτή την ενέργειά διακρίνεται μια πρώτη εφαρμογή της διάκρισης της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία. Ταξίδεψε σε όλο τον γνωστό τότε κόσμο και επιστρέφοντας στην Αθήνα την βρήκε σε καλή κατάσταση με τους Αθηναίους να έχουν αναγνωρίσει το έργο του και να τον τιμούν, πέθανε ευτυχισμένος με το έργο του.

ΑΡΧΙΚΗ

Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος έπηται ανθρώποισιν όσοις μη νόος άρτιος ή.
Η χόρταση γεννά την ύβρη, όταν πολλά πλούτη πέσουν, σε ανθρώπους που δεν έχουν μετρημένο νου.
Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
Γηράσκω δ’ αεί πολλά διδασκόμενος.
Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.
Απορίαν γαρ δει βοηθείν, ουκ αργίαν εφοδιάζειν.
Να βοηθάμε τους φτωχούς, όχι να ενισχύουμε τους άεργους.
Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου.
Να συμπεραίνεις αυτά που δεν φαίνονται με βάση όσα φαίνονται
Άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει.
Όταν μάθεις να διοικείσαι, τότε θα μπορείς να διοικείς.
Η πόλη καταστρέφεται (και σώζεται) από τους μεγάλους άντρες.
φίλους μη ταχύ κτω· ους δ᾿ αν κτήσῃ μη αποδοκίμαζε.
καλοκαγαθίαν όρκου πιστοτέραν έχε.
μη ψεύδου.
τα σπουδαία μελέτα.

συμβούλευε μη τα ήδιστα, αλλά τα άριστα.
άρχε πρώτον μαθών άρχεσθαι.
νουν ηγεμόνα ποιού.
μη κακοίς ομίλει.
θεοὺς τίμα, γονέας αιδού.
Όταν συμβουλεύεις, προσπάθησε να βοηθήσεις όχι να ευχαριστήσεις.

ΣΟΛΩΝ -639 έως -559 (80)

Ο Σόλων (639 - 559 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας Αθηναίος, νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής, ο πιο σοφός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Ανήκε σε πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια, ο πατέρας του Εξηκεστίδης φρόντισε για την εκπαίδευση και ανατροφή του γιου του. Όταν ο Σόλων έχασε την περιουσία του, στράφηκε προς το εμπόριο και ταξίδεψε στην Αίγυπτο και τη Μ. Ασία, όπου μελέτησε τους ξένους πολιτισμούς και νόμους, καθώς και τον πολιτικοοικονομικό σύστημα των άλλων χωρών. Επιστρέφοντας στην Αθήνα χρησιμοποίησε τις γνώσεις τους για την κοινωνική και οικονομική ανόρθωση τη, έτσι κατόρθωσε να αναδειχτεί στο σπουδαιότερο άνδρα της εποχής του. Την εκτίμηση των συμπολιτών του την κέρδισε αρχικά με την ποίηση. Έγραψε το ελεγειακό ποίημα Σαλαμίς, στο οποίο προέτρεπε τους Αθηναίους να ξανακερδίσουν το νησί από τους Μεγαρείς, όπως και έγινε με δική του συνεισφορά, κι ύστερα έγραψε πολιτικές ελεγείες στις οποίες φάνηκε η αγάπη του για την πατρίδα και την δικαιοσύνη. Οι Αθηναίοι το 594, σε μια εποχή με τον κίνδυνο εμφύλιας σύρραξης ορατό καθώς οι μακροχρόνιες διενέξεις των πολιτών με τους ευγενείς δεν έλεγαν να καταλαγιάσουν, τον επέλεξαν για νομοθέτη και συμφιλιωτή, προσφέροντας του έκτακτες εξουσίες. Οι νόμοι που θέσπισε δημοσιεύτηκαν το 592, γράφτηκαν σε ξύλινες πλάκες και αναρτήθηκαν στο Πρυτανείο.

Ο Σόλωνας χώρισε τους κατοίκους σε 4 τάξεις βάση της περιουσίας τους. Στις 3 πρώτες τάξεις επέβαλε φορολογία ανάλογη των εσόδων τους, ενώ οι φτωχοί απαλλασσόταν της φορολόγησης και καθιέρωσε να εκλέγονται οι άρχοντες από την πρώτη τάξη και οι βουλευτές από τις 3 πρώτες. Δημιούργησε βουλή 400 ατόμων και το λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας αποτελούμενο από 6000 άνδρες. Αναδιοργάνωσε τον στρατό και ρύθμισε οικονομικά θέματα, όπως για παράδειγμα απαγόρευσε την εξαγωγή λαδιού αν δεν υπήρχε πλεόνασμα. Από τους σημαντικότερους νόμους του ήταν η σεισάχθεια, με την οποία απελευθερώθηκαν όσοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών και απαγορεύτηκε ο δανεισμός με ενέχυρο την ελευθερία του ατόμου. Θέσπισε τον θεσμό της διαθήκης ώστε να μπορεί κάποιος αν ήταν άκληρος να αφήνει την περιουσία του σε όποιον ήθελε, ενώ προηγουμένως πήγαινε αναγκαστικά στους συγγενείς, έκανε ρυθμίσεις στις ιδιωτικές σχέσεις των πολιτών (π.χ. κανόνες υδροληψίας, ελάχιστες αποστάσεις οικοδομών), θέσπισε κανόνες κοινωνικής πρόνοιας για αναπήρους, πήρε μέτρα εναντίον της μοιχείας, του βιασμού, της πορνείας για την ενίσχυση της οικογένειας, όρισε ως υποχρέωση των γονέων να διδάξουν στα παιδιά τους κάποια τέχνη και για όσους δεν ανταποκρινόταν, τα παιδιά τους απαλλασσόταν από την φροντίδα των ηλικιωμένων γονέων. Επίσης έκανε υποχρεωτική την συμμετοχή των πολιτών στον δημόσιο βίο ώστε να μην μένει κανείς αμέτοχος.

Οι περισσότεροι Αθηναίοι δεν ήταν ευχαριστημένοι με τους νόμους του. Οι πολίτες περίμεναν αναδασμό της γης και οι ευγενείς αναγνώριση των προνομίων τους, ωστόσο ακόμη κι έτσι επήλθε η κοινωνική ειρήνη, περιορίστηκε η αδικία και μπήκαν οι βάσεις για μια πιο αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Ο Σόλων, για να αποφύγει τις πιέσεις για μεταβολές της νομοθεσίας του και για να μην αναμιχθεί στην εφαρμογή της, έφυγε από την Αθήνα για δέκα χρόνια. Σε αυτή την ενέργειά διακρίνεται μια πρώτη εφαρμογή της διάκρισης της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία. Ταξίδεψε σε όλο τον γνωστό τότε κόσμο και επιστρέφοντας στην Αθήνα την βρήκε σε καλή κατάσταση με τους Αθηναίους να έχουν αναγνωρίσει το έργο του και να τον τιμούν, πέθανε ευτυχισμένος με το έργο του.