![]() | |||
---|---|---|---|
Ο Πωλ Βαλερύ (30 Οκτωβρίου 1871 – 20 Ιουλίου 1945) ήταν Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και φιλόσοφος. Γεννήθηκε το 1871 στο Sete της Γαλλίας αλλά μεγάλωσε στο Montpellier όπου και σπούδασε νομικά. Μετά τη στρατιωτική του θητεία, εντάχθηκε σε ένα κύκλο αναγνωρισμένων ποιητών της εποχής οι οποίοι τον ενθάρρυναν στις πρώτες ποιητικές του προσπάθειες. Για δύο χρόνια δεν έπαψε να δημοσιεύει στίχους σε διάφορα πρωτοποριακά περιοδικά , ώσπου μια θυελλώδη νύχτα του 1892, σε ηλικία 21 ετών, και με αφορμή μια σφοδρή ερωτική απογοήτευση, αποφάσισε να αποστασιοποιηθεί από κάθε ανθρώπινο πάθος, συμπεριλαμβανόμενης και της ποίησης ως υπερβολικά συναισθηματική απασχόληση. Ο Πωλ αφιερώθηκε για μια εικοσαετία στη μελέτη της γλώσσας, των μαθηματικών και της φιλοσοφίας, έγραψε δεκάδες δοκίμια πολιτικής, φιλοσοφίας και αισθητικής, κριτικές τέχνης, διαλόγους και άρθρα. Το 1900 πήρε ως σύζυγό του τη Jeannie Gobillard, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά: τον Κλωντ, την Αγάθη και τον Φρανσουά. Για ένα διάστημα εργάστηκε μεταφραστής στο Λονδίνο και μετά στο υπουργείο πολέμου από όπου έφυγε αηδιασμένος με την αδηφαγία των αποικιοκρατών και την ψυχρότητα με την οποία υφάρπαζαν αχανείς εκτάσεις της Αφρικής. Ύστερα από μία ολόκληρη εικοσαετία, ο διαζευγμένος από την ποίηση διανοητής, θα συνθέσει το αριστουργηματικό ποίημα «Η νεαρή μοίρα» ( 1917) στο οποίο προβάλει την αγωνία του πνεύματος, καθώς προχωράει από την ανέμελη ασυνειδησία στη συνειδητή ζωή και στον στοχασμό. Το 1920 πέθανε ο επιχειρηματίας στον οποίο εργαζόταν και ο Πωλ αφιερώθηκε αποκλειστικά στην συγγραφή. Δίπλα στα στοχαστικά δοκίμια παίρνουν τη θέση τους πλεόν τα λογοτεχνικά έργα , όπως το ποίημα «Το Παραθαλάσσιο Κοιμητήρι», «Ο Ευπαλίνος» κ.α. Σε όλη του την ζωή θα υποστηρίζει πως σημασία έχει η μέθοδος και η τεχνική στην ποίηση, θα απορρίπτει επίμονα την έμπνευση, καταλογίζοντας αφέλεια σε όσους μιλούν περί ποιητικής μούσας. Μετά την εκλογή του στη Γαλλική Ακαδημία το 1925, ο Βαλερύ αναγνωρίζεται διεθνώς ως διανοούμενος, συναναστρέφεται με τους μεγαλύτερους διανοητές στο χώρο των γραμμάτων, της επιστήμης, της πολιτικής, αντιπροσωπεύει τη Γαλλία σε πολιτιστικά ζητήματα στην Κοινωνία των Εθνών, δίνει αναρίθμητες διαλέξεις στα καλύτερα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Ο Βαλερύ εξέφραζε την αντίθεση του στην πολιτική του καιρού του, θεωρώντας πως έβαζε το συμφέρον πάνω από την ανθρώπινη ζωή κι ότι χειραγωγούσε και υποδούλωνε την ελεύθερη σκέψη. Επίσης μεμφόταν την ορθολογιστική παιδεία γιατί στείρωνε τη δημιουργική φαντασία και ήταν αντίθετος με το γεγονός ότι η θετικιστική επιστήμη απέκλειε προοδευτικά οτιδήποτε δεν χρησίμευε στην παραγωγή αισθητών και μετρήσιμων φαινομένων. Φλογερός ευρωπαϊστής, ο Βαλερύ θα προσπαθήσει να διαμορφώσει για την Ευρώπη μια «πολιτική αντάξια της σκέψης της» ιδίως από τις θέσεις του προέδρου της Επιτροπής Γραμμάτων και Τεχνών της Κοινωνίας των Εθνών και του διευθυντή του Μεσογειακού Πανεπιστημιακού Κέντρου της Νίκαιας κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Μπορεί να είναι γνωστός περισσότερο για την ποίησή του, όμως το εντυπωσιακότερο ίσως έργο του είναι το μνημειώδες ημερολόγιο, «Τετράδια». Νωρίς κάθε πρωί σε όλη του την ενήλικη ζωή, έγραφε κάτι στα Τετράδια, ώστε κάποτε ανέφερε: «Έχοντας αφιερώσει αυτές τις ώρες στη ζωή του νου, κερδίζω εξ αυτού το δικαίωμα να είμαι ηλίθιος για το υπόλοιπο της ημέρας». Τα θέματα που τον απασχολούν στα «Τετράδια» είναι συχνά, κατά τρόπο απροσδόκητο, η Επιστήμη και τα Μαθηματικά. Στην πραγματικότητα, τέτοια θέματα φαίνεται να έχουν απορροφήσει περισσότερο χρόνο την προσοχή του από ότι η διάσημη ποίησή του. Τα «Τετράδια» περιέχουν και τις αρχικές μορφές πολλών αφορισμών που αργότερα εισήγαγε σε βιβλία του. Πέθανε στο Παρίσι αλλά ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο της γενέτειράς του, το οποίο τον είχε εμπνεύσει σε ένα από τα γνωστότερα ποιήματά του, το «Θαλασσινό κοιμητήρι». ΠΩΛ ΒΑΛΕΡΥ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ |