,
Οβίδιος

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ


Ο Οβίδιος στις ερωτικές ελεγείες του, (5 βιβλία γραμμένα περίπου το 20 π.Χ) περιγράφει ερωτικές εμπειρίες μέσα από το φίλτρο της ειρωνείας και της απόστασης του διανοουμένου.

ΟΒΙΔΙΟΣ

Έρωτες

Αποσπάσματα

Βιβλίο 1 Ελεγεία 6
Θυρωρέ που με βαριές σ’ έδεσαν αλυσίδες
-πόσο απάνθρωπο!-
την πεισματάρα πόρτα σήκω να ανοίξεις.
Δεν σου ζητώ πολλά: μια χαραμάδα μοναχά,
από την πόρτα τη μισάνοιχτη
στο πλάι γυρνώντας να χωρέσω.
Η πολύχρονη θητεία μου στον έρωτα
μού ‘κανε το κορμί λυγερό,
κατάλληλο για κάτι τέτοια,
λιγόστεψε το βάρος μου κι έγινα ευέλικτος.
Ο έρωτας σού δείχνει
πώς να ξεγλιστράς ανάμεσα
από τους φρουρούς και τις σκοπιές τους,
κατευθύνει τα βήματά σου
πέρα από τις κακοτοπιές.
Κάποτε φοβόμουν της νύχτας το σκοτάδι
και τα ψεύτικα αγάλματα,
και θαύμαζα αυτούς
που νυχτοπερπατούσανε.
Γέλασε τότε ο Έρωτας –
έτσι που να τον ακούσω
καθώς και η τρυφερή του μάνα,
και σιγανά μου λένε:
«θα γίνεις και συ γενναίος»!
Αμέσως σχεδόν ερωτεύθηκα˙
δεν με σκιάζουν πια της νύχτας
οι ιπτάμενες σκιές
ούτε φοβάμαι τα δολοφονικά τα χέρια.
Φοβάμαι εσένα που δεν κάνεις τίποτα,
εσένα μόνο κολακεύω,
Εσύ κρατάς τον κεραυνό
που θα μπορούσε να με κάψει.
Δες – τράβα τον σύρτη λίγο για να δεις
πόσο μούσκεμα έγινε η πόρτα
από τα δάκρυά μου.
Τη μέρα εκείνη που γυμνός και τρεμάμενος
περίμενες τον βούρδουλα
Εγώ δε μίλησα στην κυρά σου και σε γλύτωσα;
Λοιπόν, εκείνη η χάρη που κάποτε σ’ ωφέλησε
Δεν έχει σημασία τώρα που βρίσκομαι σ’ ανάγκη;
Τι έγκλημα!
Ανταπόδωσε το καλό που σου έκανα!
Ιδού η ευκαιρία που θέλεις
για να δείξεις την ευγνωμοσύνη σου!
Η νύχτα περνάει
βγάλε το μάνταλο από την πόρτα!
Βγάλτο κι εγώ σου εύχομαι να γλιτώσεις
κάποτε απ’ τη μακριά αλυσίδα
και της σκλαβιάς το νερό να πάψεις να πίνεις.
Άτεγκτε θυρωρέ, άδικα σε παρακαλώ,
δεν δίνεις σημασία
Αμπαρωμένη με σκληρά δοκάρια
η πόρτα δεν ανοίγει!
Για να προφυλαχτούν κρατούν
τις πύλες τους κλειστές
οι πόλεις που πολιορκούνται
Γιατί φοβάσαι εσύ ένοπλη επίθεση
εν καιρώ ειρήνης;
Αν κλειδώνεις έτσι εραστές απέξω,
τι θα έκανες στον εχθρό σου;
Η νύχτα περνάει
βγάλε το μάνταλο από την πόρτα!
Δεν έρχομαι εγώ με συνοδεία
οπλισμένων στρατιωτών.
Θα ήμουν ολομόναχος
αν δίπλα μου δεν είχα
τον σκληρό έρωτα.
Ν’ απαλλαγώ απ’ αυτόν,
ακόμη και αν το ήθελα,
ποτέ δεν θα μπορούσα,
πρώτα θα αποχωριζόμουν
από τα ίδια μου τα μέλη.
Η συντροφιά μου, λοιπόν,
είναι μονάχα ο έρωτας και λιγοστό κρασί,
όσο να βρέξω το λαρύγγι μου
κι ένα στεφάνι που κάθεται στραβά
στα γυαλισμένα μαλλιά μου.
Ποιός θα φοβόταν αυτά τα όπλα
και θα ήθελε να τα αποφύγει;
Η νύχτα περνάει βγάλε το μάνταλο
από την πόρτα!
Σαν να μη δίνεις σημασία,
μήπως σε πήρε ο ύπνος
– που να σε πάρει και να σε σηκώσει
και δεν ακούς τα λόγια ενός ερωτευμένου
κι εγώ μιλάω στον αέρα;
Κι όμως θυμάμαι ότι παλιότερα,
όταν από σένα να κρυφτώ ήθελα,
Ως τα περασμένα μεσάνυχτα έμενες άγρυπνος.
Ίσως μια φιλενάδα σου
να σου κρατάει τώρα παρέα μαζί με μένα
Αχ, πόσο καλύτερη είναι η τύχη σου
από τη δική μου!
Αφού είν’ έτσι,
πέρασε σε μένα τα σκληρά δεσμά σου!
Η νύχτα περνάει
βγάλε το μάνταλο από την πόρτα!
Ακούστηκαν οι μεντεσέδες να γυρίζουνε ή κάνω λάθος;
Ήρθε στο κατώφλι κανείς κι έκανε θόρυβο;
Λάθος! Ο αέρας ήταν που με δύναμη
την πόρτα έσπρωξε και – δυστυχία μου
τις ελπίδες μου κατασκόρπισε!
Στ’ όνομα της Ωρείθυιας, Βοριά,
που κάποτε απήγαγες
έλα στο πλευρό μου και μ’ ένα φύσημα
χτύπα την κουφή αυτή πόρτα.
Όλη η πόλη είναι σιωπηλή και η νύχτα˙
στάζοντας διάφανη δροσιά
περνά από στιγμή σε στιγμή˙
βγάλε το μάνταλο από την πόρτα.
Ειδάλλως είμαι ο ίδιος έτοιμος τώρα
δα με του δαυλού τις φλόγες και με σίδερο
Επίθεση να κάνω
στ’ ακατάδεκτο το σπίτι σου.
Η νύχτα, ο έρωτας και το κρασί
δεν με σπρώχνουν να δείξω αυτοσυγκράτηση˙
Η πρώτη από ντροπή δεν γνωρίζει,
ο έρωτας και το κρασί δεν ξέρουν από φόβο.
Τα πάντα δοκίμασα,
ούτε προσευχές ούτε απειλές
σε συγκινούν εσένα
που κι από την πόρτα πιο σκληρός
φαίνεται να είσαι.
Δεν θα έπρεπε εσύ να φυλάς μιας όμορφης γυναίκας,
το κατώφλι- μπουντρούμι
α σου αξίζανε να φυλάς.
Το παχνιασμένο άρμα του ετοιμάζει ο Αυγερινός
και τα πουλιά ξυπνούν
για τη δουλειά του τον κοσμάκη.
Όμως εσύ στεφάνι άτυχο
που σ’ έβγαλαν από το μέτωπο μου,
ώσπου να ξημερώσει μείν’ εδώ
σε τούτο το σκληρό κατώφλι!
Μάρτυρας να σαι
για τις δύσκολες ώρες που πέρασα
όταν θα βγει η κυρά το πρωί
κι εδώ σε βρει ριγμένο
Κύριε θυρωρέ έχε γεια,
όποιος και ό,τι κι αν είσαι!
Με τιμή φεύγω και σε χαιρετώ
εσένα τον αδιάλλακτο και υπεύθυνο
για τον αποκλεισμό ενός εραστή!
Κι εσείς, επίσης,
σκληρό κατώφλι
κι άσπλαχνα θυρόφυλλα
κι αλύγιστα δοκάρια,
γεια και χαρά σας.

Βιβλίο 1 Ελεγεία 17
Λοιπόν, θα κατηγορούμαι συνέχεια
για καινούργια εγκλήματα;
Τι κι αν δικαιώνομαι στο τέλος,
βαρέθηκα τους συνεχείς δικαστικούς αγώνες.
Όταν σε θέατρο καλλιμάρμαρο
στις τελευταίες σειρές
γυρνώ και ρίχνω μια ματιά
όλο και κάποια αντίζηλο
ανακαλύπτεις στο πλήθος και οργίζεσαι,
όταν πάλι με κοιτάξει
σιωπηλά κάποια ωραία γυναίκα
ισχυρίζεσαι πως κρυφά νοήματα μου κάνει,
αν πω καλή κουβέντα για κάποια,
απ’ τα μαλλιά τον φουκαριάρη με τραβάςֹ,
αν κατηγορήσω κάποια,
πιστεύεις ότι κάτι πονηρό κρύβω.
Όταν η όψη μου έχει κανονικό χρώμα,
ψυχρό με θεωρείς απέναντι σου,
αν πάλι είμαι χλωμός,
τότε με κατηγορείς πως για κάποια άλλη
από έρωτα πεθαίνω.
Θα θελα να ήξερα μονάχα
την αμαρτία που έχω κάνει:
o ένοχος την τιμωρία
πιο εύκολα τη δέχεται.
Εσύ όμως χωρίς αιτία με κατηγορείς,
πιστεύοντας τα πάντα δίχως λόγο,
και αφαιρείς κάθε λογική από την οργή σου.
Ιδού λοιπόν το νέο μου αμάρτημα!
Η Κυπασσίδα, η άριστη κομμώτριά σου,
την κατηγορείς πως μόλυνε μαζί μου
το κρεβάτι της κυρίας της.
Θεός φυλάξοι! Δηλαδή,
αν λαχταρούσα πράγματι να αμαρτήσω,
νομίζεις ότι τόσο χαμηλά θα έπεφτα
ώστε να πάω με γυναίκα τέτοιας υποστάθμης;
Ποιός ελεύθερος άνθρωπος
θα ήθελε ερωτικό δεσμό με δούλα,
να αγκαλιάζει κορμί
σημαδεμένο από τον βούρδουλα;
Ύστερα πρόκειται για την κομμώτριά σου,
την οποία εσύ τόσο συμπαθείς
χάρη στην μεγάλη τέχνη των χεριών της.
Θα ήταν δυνατό να φλερτάρω έτσι
με μία υπηρέτρια
που σου έχει τόση αφοσίωση;
Τι θα κέρδιζα εκτός από την άρνηση
και την αποκάλυψη των προθέσεών μου
από μέρους της;
Στην Αφροδίτη παίρνω όρκο
και στο τόξο του φτερωτού της γιου
πως για το έγκλημα που με κατηγορείς
αθώος είμαι.

Βιβλίο 2 Ελεγεία 18
Κυπασσίδα, στην κομμωτική τέχνη άφταστη,
άξια θεές μονάχα να χτενίζεις,
εσύ που στα γλυκά κρυφά μας ραντεβού
απέδειξες πως διαθέτεις πείρα,
για την κυρά σου θησαυρός,
μα πιο μεγάλος θησαυρός για μένα
ποιός έβγαλε στη φορά τα αγκαλιάσματά μας;
Από πού κατάλαβε η Κορίννα
ότι κοιμήθηκες μαζί μου;
Μήπως κοκκίνισα;
Μήπως μου ξέφυγε καμιά κουβέντα;
Κάποιο ίχνος μήπως άφησα
που τους κρυφούς μας έρωτες πρόδωσε;
Βεβαίως υποστήριξα ότι αυτός
που πάει με υπηρέτριες δεν έχει μυαλό.
Αλλά τι μ’ αυτό;
Στον Αχιλλέα η Βρησυίδα άναψε φωτιές
κι ο αρχιστράτηγος από τις Μυκήνες
τη δούλα αγάπησε του Απόλλωνα.
Δεν είμαι πιο σπουδαίος εγώ ούτε
από του Τάνταλου ούτε κι από τον Αχιλλέα.
Γιατί να θεωρώ ντροπή αυτό που βασιλιάδες
βρήκαν πως τους ταίριαζε;
Σαν όμως τα οργισμένα μάτια της
κάρφωσε πάνω σου η Κορίννα,
είδα τα μάγουλά σου κατακόκκινα.
Εγώ, όμως, αν ίσως θυμάσαι,
πόσο πιο ψύχραιμος στάθηκα
και ορκιζόμενος μεγαλοπρεπώς στην Αφροδίτη
την έπεισα.
Εσύ, θεά μου, βάλε τους ζεστούς Νοτιάδες,
να διασκορπίσουν την αθώα
τούτη ψευδορκία στις θάλασσες,
Για τις υπηρεσίες τούτες
που σου πρόσφερα,
λοιπόν, γλυκά αντάμειψέ με,
μελαχρινή μου Κυπασσίδα,
πλάγιασε μαζί μου.
Γιατί αρνείσαι, αχάριστη,
και προφασίζεσαι πάλι τη φοβισμένη;
Είναι αρκετό που ικανοποίησες
ενός κυρίου το χατήρι.
Αν κάνεις την ανοησία να αρνηθείς,
θα φανερώσω όσα κάναμε στο παρελθόν
και θα προδώσω εγώ ο ίδιος
τα αμαρτήματά μου.
Θ’ αποκαλύψω Κυπασσίδα στην κυρά σου
πόσες φορές και σε ποιό μέρος
με ποιούς και πόσους τρόπους.

ΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΑ ΙΠΠΟΤΗΣ ΜΑΖΙ ΤΗΣ

Διπλωματία, τακτ κι υπομονή,
είναι ο συνδυασμός
που τη γυναίκα θα κερδίσει
Η Βίαιη όμως συμπεριφορά
φέρνει καβγάδες και υποθάλπει μίση
Αποφεύγετε λοιπόν βρισιές,
καβγάδες κι αντεγκλήσεις
τον έρωτα τον τρέφουν τα γλυκόλογα,
το φλερτ κι οι άλλες διαχύσεις.

Οι εραστές δεν έχουν διαφορές
αυτά είναι θέματα των παντρεμένων
εκείνοι αν θέλουν ας αντιδικούν
και ας μαλώνουν νύχτα μέρα
Στη σύζυγο ταιριάζει ο καβγάς,
σαν προίκα τονε φέρνει.

Η ερωμένη είναι πάντα αλλιώς
μονάχα γλυκόλογα της πρέπουν,
Το σεξ μαζί της είναι προαιρετικό,
δεν είστε ως προς τούτο υποχρεωμένοι
Κι αποτελεί τη μόνη δέσμευση για σας,
το αμοιβαίο πάθος που σας δένει.