Πρεβελάκης

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Άρθρο του Παντελή Πρεβελάκη σε αθηναική εφημερίδα το 1940

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ

ΓΙΑΤΙ ΠΟΛΕΜΑΜΕ

Τα τέκνα της Ελλάδας υπερασπίζονται τα όνομά τους. Πολεμούν για να διατηρήσουν την τιμή να λέγονται Έλληνες. Αν το να στερηθεί κανείς το πατρωνυμικό του όνομα, είτε γιατί το βεβήλωσαν οι πράξεις του είτε γιατί το μαύρισε η κακή ώρα, είναι η μεγαλύτερη συμφορά, το να χάσει κανείς το δικαίωμα ν’ ακούει στο όνομα του έθνους του είναι η αβάσταχτη νύχτα, είναι ο θάνατος μέσα στην Ιστορική ζωή. Ώρα είναι λοιπόν να γυρίσουμε τα μάτια στην περιουσία που σηκωθήκαμε να υπερασπιστούμε, ώρα είναι να ακούσουμε την καρδιά μας όταν πονεί κι αγάλλεται για την Ελλάδα και να εκφράσουμε με το λόγο το χτυποκάρδι της.
Δεν είναι μια έννοια γεωγραφικής, οικονομικής ή πολιτικής τάξης. Δεν υπάγεται στις κατηγορίες του καιρού. Δεν είναι πράγμα περιορισμένο και εξαρτημένο από τις περιστάσεις. Όταν λέμε κι όταν ακούμε Ελλάδα, Έλληνας, ελληνικός, η συνείδησή μας φωτίζεται από ηλιόλουστους ουρανούς, όπου κυκλοφορούν αιώνιες μορφές, αιώνια σύμβολα, αιώνια υποδείγματα . Αρκεί να βάλεις κοντά στις ακέραιες τούτες, τις ακομμάτιαστες, τις απόλυτες έννοιες, τις λέξεις ελληνίζων, ελληνιστικός, ελληνοειδής, για να σου γίνει φανερή η μεγάλη κι αγεφύρωτη απόσταση που χωρίζει καθετί που είναι ελληνικό απ' ό,τι δεν είναι.
Η υπέρτατη τιμή να λεγόμαστε Έλληνες μας κληροδοτήθηκε από τριών χιλιετηρίδων ιστορική ζωή. Μέσα στον καιρό τούτο, αθάνατοι πατέρες στήσαν προς αιώνιον υποδειγματισμό της οικουμένης ό,τι άφθαρτο και ανυψωτικό αξιώθηκε να πραγματοποιήσει ο άνθρωπος επί γης. Ό,τι η ανθρώπινη μνήμη αναπολεί στις ευδαίμονες ώρες του είδους, από τη φιλοσοφία, την ποίηση, την τέχνη, την ιστορία, κι ακόμα ό,τι επικαλείται στις κρίσιμες ώρες του, παραδείγματα ανδρείας, αυτοθυσίας και καρτερίας, τούτο είναι Ελληνικό. Πουθενά του κόσμου το χώμα που πατούν ή καλλιεργούν οι άνθρωποι δεν το διέδραμε συχνότερα και διαρκέστερα το Πνεύμα, η σπιθοβολή. Άνοιξη της αιώνιας νεότητας που αποδείξανε διά του ιστορικού τους βίου οι Έλληνες.
Κάθε τοπωνυμία της ιερής αυτής γης είναι κι από ένα σύμβολο, είναι μια δέσμη ακτίνες. Πουθενά του κόσμου ο πεπαιδευμένος άνθρωπος δεν αναπολεί συχνότερα, το άκουσμα των οδοσήμων που διατρέχει, υψηλότερα κλέη του πνεύματος, διαρκέστερες μορφές του θεωρητικού στοχασμού, της ποίησης και της τέχνης. Τις μέρες τούτες του όψιμου φθινοπώρου, που θυμίζουν τις μέρες της «Ανάστασης», στις πάμφωτες ώρες που και τα ερείπια γιορτάζουν την ανδρεία των Ελλήνων, αξίζει να καθίσει κανείς σε μια πέτρα, κοντά στην αρχαία τσουκνίδα, και φέρνοντας ένα γύρο το βλέμμα να πει με το όνομά τους τα πράματα ως την άκρη του ορίζοντα. Η Ακρόπολη, η Σαλαμίνα, ή Ελευσίνα, η Αίγινα, μια από τις λέξεις τούτες φτάνει να πηδήξει στη συνείδηση για να τρικυμίσει το αίμα μας ή λαύρα της θυσίας. Αυτή είναι η γη μας. Οι παιάνες που κάλεσαν τους Έλληνες στον αγώνα κατά των βαρβάρων, από τους αρχαίους χρόνους ίσαμε χθες, είναι μιλημένοι και τραγουδημένοι στη γλώσσα που τραγουδούν σήμερα στα Ηπειρωτικά βουνά και στα καράβια μας τα τέκνα της Ελλάδας. Η Ελλάδα είναι μία. Την αιώνια αυτή μητέρα, τη Θεοτρόφο και Ιερή, αυτήν υπερασπιζόμαστε.

Π. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ
Διευθυντής Καλών Τεχνών
του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας

Γιατί πολεμάμε!