ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Κικέρων -106 έως -43 (63)

Μια ευτυχισμένη ζωή έχει να κάνει με τη γαλήνη του νου.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Επιστολές

Δύσκολο φαίνεται να εξηγήσει κανείς πως μια πόλη έφθασε να κυβερνά την οικουμένη. Μέσα στους λόγους όμως που θα αναφέρονταν για μια τέτοια εξήγηση, θα έπρεπε να ήταν πρώτος ετούτος, καταλάβαμε καθαρά και έγκαιρα πως υποτάσσοντας ξένους λαούς, αναλαμβάναμε μιαν ευθύνη για την ευημερία τους. Τούτη ή συνείδηση της ευθύνης διακρίνει τους βάρβαρους κατακτητές από τους κοσμοκράτορες. Μονάχα ο Αλέξανδρος πριν από εμάς είχε την συνείδηση τούτης της ευθύνης. Ευτυχώς για τη δόξα της Ρώμης πέθανε νέος, γιατί αλλιώς θα ήτανε οι Έλληνες σήμερα οι άρχοντες του κόσμου. Αλίμονο στους λαούς όταν τις προσπάθειές τους τις ενσαρκώνουν μονάχα σε μεμονωμένα άτομα, που περνούν και όχι σε ανθρώπινες κοινότητες, σε θεσμούς, που αντέχουν στη ροή των πραγμάτων και σηκώνουν άνετα τον όγκο των πολύχρονων έργων

Ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων (Marcus Tullius Cicero, 3 Ιανουαρίου 106 π.Χ. - 7 Δεκεμβρίου 43 π.Χ.), ήταν Ρωμαίος ρήτορας, πολιτικός , φιλόσοφος και συγγραφέας, ένας σημαντικός άνθρωπος του πνεύματος που διαμόρφωσε την ευρωπαϊκή σκέψη μεταδίδοντας στην Ρώμη την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και ρητορική. Γεννήθηκε στο Αρπίνο, μια μικρή επαρχιακή πόλη του Λατίου, γιος ενός ευκατάστατου Ρωμαίου πολίτη που ανήκε στην τάξη των ιππέων. Μορφώθηκε στη Ρώμη με δασκάλους, μεταξύ άλλων, τον Διόδοτο τον στωικό, τον Φαίδρο τον επικούρειο, τον Απολλώνιο Μόλωνα ο οποίος ήταν από τους μεγαλύτερους ρήτορες της Σχολής της Ρόδου. Στα 18 του πολέμησε υπό τον στρατηγό Πομπήιο Στράβωνα στον συμμαχικό πόλεμο (90-88 π.Χ.). Με το τέλος του πολέμου συνέχισε τις σπουδές του στη φιλοσοφία, την ρητορική και την νομική ενώ συγχρόνως ξεκίνησε να ρητορεύει στα δικαστήρια. Το 81 απέκτησε μεγάλη φήμη κερδίζοντας μια διάσημη δίκη της εποχής, εναντίον ενός ευνοούμενου του δικτάτορα Σύλλα. Το 79, είτε για να αποφύγει την οργή του Σύλλα που τον είχε στοχοποιήσει, είτε για να συμπληρώσει την μόρφωση του, ταξίδεψε για 2 χρόνια σε Αθήνα, Μικρά Ασία και Ρόδο, μαθητεύοντας κοντά στους γνωστότερους ρήτορες και φιλόσοφους της εποχής. Επέστρεψε στην Ρώμη μετά τον θάνατο του Σύλλα και εισήλθε στον στίβο της πολιτικής. Έγινε διαδοχικά, ταμίας το 72, αγορανόμος το 69, πραίτορας το 66. Το 65 απόκτησε έναν γιο με την γυναίκα του Τερεντία, αργότερα θα κάνουν και μία κόρη. Το 63 έγινε ύπατος και αποκάλυψε την συνομωσία του Κατιλίνα, σώζοντας την Ρώμη από πιθανή δικτατορία. Τότε ήταν που έβγαλε τους 4 περίφημους λόγους του, κατά Κατιλίνα. Ο Κατιλίνα διέφυγε, 5 από τους συνενόχους του θανατώθηκαν μετά τους λόγους του, όμως σε αυτή την συνομωσία υπήρχαν πολλοί ισχυροί άνδρες και ο Κικέρων απέκτησε πολλούς εχθρούς. Κατάφεραν να πείσουν τον λαό πως άδικα είχαν καταδικαστεί οι συνωμότες και τελικά αναγκάστηκε να φύγει από τη Ρώμη. Τον κήρυξαν εξόριστο και δήμευσαν την περιουσία του. Έζησε στην Θεσσαλονίκη για 17 μήνες ώσπου ανακλήθηκε από την εξορία με πρόταση του Πομπήιου, με τον οποίο είχε στενή φιλία, η οποία δεν κράτησε, όταν η τριανδρία (Πομπήιος, Κράσσος, Καίσαρ) στράφηκαν κατά των ολιγαρχικών στους οποίους ανήκε ο Κικέρων. Αυτή την περίοδο χώρισε και παντρεύτηκε την πολύ πλούσια Πουβλιβία, όπως έγραψε ο απελεύθερος του Τύρωνας για την περιουσία της, καθώς ο Κικέρων είχε χάσει μεγάλο μέρος της δικής του, κατά τις διώξεις του από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Το 51-50 π.Χ. διετέλεσε ανθύπατος της Κιλικίας, όπου είχε μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες ενώ όταν γύρισε στην Ρώμη είχε ξεσπάσει ο πόλεμος ανάμεσα στον Καίσαρ και τον Πομπηίο. Έμεινε για λίγο ουδέτερος όμως τελικά πήγε το 49 στο Δυρράχιο και τάχθηκε με τον Πομπηίο. Επικράτησε ο Καίσαρας για έναν περίπου χρόνο του απαγορευόταν να επιστρέψει στην Ρώμη. Όταν ο Καίσαρας παραχώρησε αμνηστία στου αντιπάλους του, ο Κικέρων επέστρεψε όμως το διάστημα 46-45 έζησε μακριά από την πολιτική, επικεντρωμένος στο συγγραφικό του έργο. Επανήλθε στην πολιτική μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, την οποία επιδοκίμασε, πιστεύοντας ότι έτσι θα αποκαθίστατο η ελεύθερη πολιτεία. Σύντομα διαπίστωσε ότι πέθανε μεν ο τύραννος, αλλά όχι και η τυραννία. Και βρέθηκε επικεφαλής της αντιπολίτευσης εναντίον του Αντώνιου, εναντίον του οποίου εκφώνησε δεκατέσσερις δριμύτατους λόγους που ονομάστηκαν Φιλιππικοί, επειδή συγκρίνονται με τους λόγους του Δημοσθένη εναντίον του Φίλιππου. Όταν ο Αντώνιος επικράτησε , ο Κικέρων βρέθηκε και πάλι σε δεινή θέση. Προσπάθησε να απομακρυνθεί από την Ρώμη αλλά τον βρήκαν οπαδοί του Αντώνιου και του κόψανε το κεφάλι μέσα στην άμαξα που τον μετέφερε. Πήγαν το κεφάλι στον Αντώνιο που εκείνη την ώρα προέδρευε σε ένα συμβούλιο με τους αξιωματούχους του. Ο Αντώνιος τοποθέτησε το κεφάλι στο βήμα δίπλα του κι η σύζυγος του Φουβλία που ήταν παρούσα, πήρε μια μεγάλη βελόνα έβγαζε την γλώσσα από το κομμένο κεφάλι και την τρύπησε επανειλημμένα με μανία, σαν εκδίκηση για όλα όσα είχε πει εναντίον τους. Ο Κικέρων έγραψε πολυάριθμα συγγράμματα, ανάμεσα τους 107 ρητορικούς και δικανικούς λόγους, συγγράμματα για τη ρητορική τέχνη, φιλοσοφικά έργα πάνω στην φιλοσοφία των Ελλήνων καθώς και διάφορες ιστορικές και γεωγραφικές μελέτες, έχει μείνει στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της λατινικής γλώσσας.